ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ Β΄ ΜΑΘΗΜΑ 14

Οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ

(σύντομη ανασκόπηση)

    Εισηγητής: Γιώργος Γούδας

   Μια σύντομη ανασκόπηση στη διακονία των πρεσβυτέρων της Παλαιάς Διαθήκης, πιστεύω, ότι θα είναι χρήσιμη και θα αποτελέσει ένα καλό υπόβαθρο και μια  καλή εισαγωγή στο κύριο θέμα που είναι: Οι πρεσβύτεροι της Καινής Διαθήκης. Οι πρεσβύτεροι του λαού Ισραήλ αναφέρονται γύρω στις 100 φορές στην Παλαιά Διαθήκη, όμως δεν έχουμε λεπτομέρειες για την οργάνωσή τους και τα προσόντα τους.

   Από τον καιρό της δουλείας ακόμα ο Ισραήλ κυβερνιόταν από πρεσβυτέρους. Στο 3ο κεφ. της Εξόδου ο Θεός δίνει στον Μωυσή την εξής εντολή: «Ύπαγε και σύναξον τους πρεσβυτέρους του Ισραήλ και ειπέ προς αυτούς, ΚΥΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ των πατέρων σας εφάνη προς εμέ!…» (Έξοδος 3:16). Ο Θεός ζήτησε αναγνώριση και αποδοχή του ρόλου του Μωυσή από τους πρεσβυτέρους του Ισραήλ. ΟΙ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΒΟΗΘΟΙ ΤΟΥ ΜΩΫΣΗ, ακόμα και όταν στάθηκε μπροστά στον Φαραώ: «…και θέλουσιν υπακούσει εις την φωνήν σου, και θέλεις υπάγει συ και οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ προς τον βασιλέα της Αιγύπτου και θέλεις ειπεί προς αυτόν, ΚΥΡΙΟΣ ο ΘΕΟΣ των Εβραίων συνήντησεν ημάς!» (Έξοδος 3:18).

   Οι πρεσβύτεροι βοήθησαν τον Μωυσή για την τέλεση του ΠΡΩΤΟΥ ΠΑΣΧΑ! (Έξοδος 12:21). Με διαταγή του Θεού ήταν επίσης μαζί με τον Μωυσή στη θαυματουργική διακονία. (Έξοδος 17:5-6). Τα λόγια του Θεού μεταβιβάζονταν από τον Μωυσή στους πρεσβυτέρους και μετά σ’ όλο τον λαό (Έξοδος 19:7-8) ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΕΙΔΑΝ ΤΗΝ ΔΟΞΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΜΩΫΣΗ! (Έξοδος 24:9-11). ΗΤΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΜΩΫΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΕ (Αριθμοί16:25), καθώς και στην εξαγγελία της ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ προς τον λαό (Δευτερονόμιο 27:1). Με τον Ιησού του Ναυή, συνέχισαν να έχουν τον σπουδαίο ρόλο που είχαν με τον Μωυσή. Τους βλέπουμε να είναι μαζί με τον Ιησού στο πένθος για την καταστροφή του λαού εξαιτίας του αναθέματος (Ιησούς του Ναυή 7:6).  Ήταν μαζί του στις πολεμικές επιχειρήσεις (Ιησούς του Ναυή 8:10). Είχαν θαυμαστή επιρροή στο λαό! (Ιησούς του Ναυή 24:31).

   Οι πρεσβύτεροι, λοιπόν, άσκησαν στρατιωτική – πολιτική – δικανική εξουσία με την κατάκτηση της γης Χαναάν. Είχαν φυσικά και αποτυχίες, με σπουδαία όμως μαθήματα για μας σήμερα. Αποτυγχάνοντας να διακρίνουν το χέρι της τιμωρίας του Θεού επί Ηλεί και Σαμουήλ, έφεραν την Κιβωτό της Διαθήκης στα χέρια των Φιλισταίων.

   Αποτέλεσμα: “Η δόξα έφυγε εκ του Ισραήλ, διότι επιάσθη Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ”. Οι πρεσβύτεροι επίσης απέρριψαν τον Κύριο ζητώντας βασιλιά! (Α΄ Σαμουήλ 8:4). Ξανά και ξανά απέτυχαν να εκπληρώσουν λόγια σαν κι αυτά, από απιστία και άγνοια του Θεού.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ

   Κατά την περίοδο αυτή, οι βασιλείς εξαρτιόνταν πολύ από τη συνεργασία των πρεσβυτέρων για μια επιτυχημένη βασιλεία. Βλέπουμε τον βασιλιά Σαούλ να έχει σε μεγάλη εκτίμηση τους πρεσβυτέρους! (Α΄ Σαμουήλ15:30). Ο Δαβίδ είχε στενή συνεργασία και σχέσεις με τους πρεσβυτέρους. Στη δοκιμασία του ήταν κοντά του (Β΄ Σαμουήλ 12:17). Σε όραση καθοριστική για τον λαό, ήταν μαζί ( Α΄ Χρονικών 21:16). Μοιραζόταν την ευλογία του Θεού μαζί τους! (Α΄ Σαμουήλ 30:26). Ο Δαβίδ, ενώ ήξερε τις αδυναμίες τους, πίστευε παράλληλα ότι θα κυβερνούσε αποτελεσματικά μόνο με τη συνεργασία τους. Δυστυχώς αργότερα οι πρεσβύτεροι έσπασαν τη διαθήκη τους με τον Δαβίδ και ακολούθησαν τον Αβεσσαλώμ (Β΄ Σαμουήλ 17:4).

   Και στην περίοδο του Σολομώντα οι πρεσβύτεροι συνέχισαν να ασκούν τα καθήκοντά τους, αν και όχι σε τόσο  μεγάλο βαθμό. Συμβούλευαν τον βασιλιά σε στρατιωτικές υποθέσεις (Α΄ Βασιλέων 20:7- 8)είχαν σχέσεις με τον Ελισσαιέ  (Β΄ Βασιλέων 6:32)  και πήραν μεγάλες πολιτικές αποφάσεις (Β΄ Βασιλέων 10:1, 5).

   Σε περιόδους όμως πτώσης πνευματικής, δεν έμειναν στο ύψος τους. Η φθορά υπήρξε τέτοια, ώστε ακόμα και το βιβλίο του Νόμου είχε χαθεί, ενώ οι υποχρεώσεις τους ήταν… Δευτερονόμιο 31:9-11. Ο βασιλιάς Ιωσίας, όταν βρέθηκε το Βιβλίο, τους μάζεψε κι αυτούς  (Β΄Βασιλέων 23:1). Οι προφήτες του Θεού συχνά καυτηρίασαν τη στάση των πρεσβυτέρων. Η αποτυχία στον ρόλο τους έφερε (Ησαΐας 3:14-15, Ιεζεκιήλ 8:11-12)! που αποτελεί θλιβερή αντίθεση με τους 70 πρεσβυτέρους που βοήθησαν τον ΜΩΫΣΗ. Δίκαια η κρίση του Θεού ήλθε πάνω τους (Ιεζεκιήλ 9:6).

   Στην ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ επίσης, η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη. Στο βιβλίο των Θρήνων, διαβάζουμε για την κρίση του Θεού επάνω στους πρεσβυτέρους (Θρήνοι 1:12, 2:10, 5:14).  Έπαψε όχι μόνο η ύπαρξή τους (γενικά), αλλά και ο ρόλος τους (ειδικά). Με την επιστροφή, ο ρόλος τους έγινε και πάλι σημαντικός (Έσδρας 5:5, 6:7,14)!

   Οι πρεσβύτεροι, τέλος, έπρεπε να παίρνουν θέση για πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις (Δευτερονόμιο 19:12, 21:19,20). Υπήρχε σοφία και λόγω ηλικίας! “Η σοφία είναι μετά των γερόντων και η σύνεσις εν τη μακρότητι των ημερών”. Ας θυμόμαστε πάντα τα εδάφια… Α΄ Βασιλέων 12:8,13! Σύμφωνα με την αφήγηση του προφήτη Ιεζεκιήλ, οι οράσεις ανήκαν στους προφήτες.