ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ 3

Εισήγηση: Γιώργος Γούδας

Ο εξιλασμός

    Ο Εξιλασμός – Η λέξη αυτή αποτελεί την καρδιά του Ευαγγελίου. Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τη διδασκαλία αυτή, πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε δύο βασικές αλήθειες:

α. Ο Θεός είναι Άγιος.
β. Ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός.

    Υπάρχει λοιπόν ένα πρόβλημα, που απορρέει από αυτές τις δύο αλήθειες. Επειδή ο Θεός είναι Άγιος, δεν μπορεί να έχει σχέσεις με έναν αμαρτωλό άνθρωπο. Στο 5ο κεφάλαιο της προς Ρωμαίους Επιστολής, στα εδάφια 6 -10, αναφέρονται τέσσερις χαρακτηρισμοί για τον άνθρωπο.

    1 . «ασθενείς»

    2 . «ασεβείς»

    3 . «αμαρτωλοί»

    4 . «εχθροί»

    Όλα αυτά, σε σχέση με έναν Άγιο Θεό που «αγαπά τη δικαιοσύνη και μισεί την αδικία» (Ψαλμός 45:7). Ο Θεός μισεί την αμαρτία. Ο Λόγος Του Θεού λέει ότι η οργή Tου Θεού ξεσπά, «αποκαλύπτεται επί πάσαν ασέβειαν και αδικία των ανθρώπων…» (Ρωμαίους 1:18). Η οργή Tου Θεού είναι κάτι που μας προξενεί έκπληξη! Πώς είναι δυνατόν ένας Θεός αγάπης και ελέους να οργίζεται; Ο Λόγος Tου Θεού πολύ καθαρά όμως, μας μιλά για την οργή Tου Θεού, σε 600 περίπου εδάφια! «…ο θυμός του Κυρίου είναι επί πάντα τα έθνη και η φλογερά οργή Αυτού, επί πάντα τα στρατεύματα αυτών» (Ησαΐας 34:2). <=> «Δια τούτο εξέχεα την οργήν Μου επ’ αυτούς. κατηνάλωσα αυτούς εν τω πυρί της οργής Μου!» (Ιεζεκιήλ 22:31). <=> «… είμαι σφόδρα οργισμένος!».

    Η οργή είναι και ένα από τα συστατικά του χαρακτήρα του Κυρίου μας Ιησού! Είναι ένα «οργισμένο Αρνί!» (Αποκάλυψη 6:16-17). Η οργή Tου Θεού υφίσταται. Είναι μια Άγια και Δίκαιη οργή, ενώ η δική μας, τις περισσότερες φορές, είναι άδικη και αμαρτωλή – σαρκική. Όταν ο Κύριος οργίζεται, ΔΕΝ αμαρτάνει! Όταν ο άνθρωπος οργίζεται χάνει τον έλεγχο του εαυτού του. Αυτό ποτέ δε γίνεται με Τον Θεό!

    Όταν εμείς θυμώνουμε, υπάρχει το στοιχείο του εγώ, που μας εμποδίζει να έχουμε ταυτόχρονα και την αγάπη. Όμως! Ο ΘΕΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΑΓΑΠΑ, ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΓΙΣΜΕΝΟΣ! Η οργή λοιπόν Του Θεού είναι κάτι το πραγματικό, τόσο όσο και η αγάπη Του.
Ο Θεός που μας αποκαλύπτεται ως αγάπη, μας αποκαλύπτεται και ως φωτιά που καίει – «πυρ καταναλίσκον!» (Εβραίους 12:29) <=> Ιερεμίας 10:10!
Υπάρχει λοιπόν, το πρόβλημα της οργής Του Θεού, σε σχέση με την αμαρτία του ανθρώπου. Ο Θεός είναι Άγιος. Η αμαρτία πρέπει να κριθεί. Ο Θεός οργίζεται ενάντια στην αμαρτία!
Ο Εξιλασμός αποτελεί την απάντηση του Θεού σ’ αυτό το πρόβλημα. Η έννοια της λέξης: Στην Καινή Διαθήκη απαντώνται οι λέξεις, «ιλάσκομαι», «ιλασμός, «ιλαστήριον» (Ρωμαίους 3:25, Εβραίους 9:5, 2:17, Λουκάς 18:13, Α’ Ιωάννη 2:2, 4:10).

    – «ιλάσκομαι» σημαίνει:

    α. «εξιλεούμαι» – «ιλάσθητι» = «γενού ίλεως», «οικτίρμων», εξαγνίζω, εξιλεώνω.
β. «εξευμενίζω», καταπραΰνω, συμφιλιώνω με τον εαυτό μου.
– «ιλασμός» σημαίνει: ο τρόπος του «εξιλεώνειν», το μέσον της «καταλλαγής».
– «ιλαστήριον» σημαίνει: Η έδρα του εξιλασμού, ότι προσφέρεται, ο προσφερόμενος για εξιλέωση.

    Στην Παλαιά Διαθήκη, «ιλαστήριον» ήταν «το κάλυμμα της Κιβωτού της Διαθήκης, από καθαρό χρυσάφι» (Έξοδος 25:17-22). Στο «ιλαστήριο» πλησίαζε μόνο ο αρχιερέας, κατά την ημέρα της εξιλέωσης και το ράντιζε με το αίμα της προσφοράς. Ο Λόγος του Θεού αναφέρει, ότι η Μεγάλη Απάντηση στο πρόβλημα της αμαρτίας του ανθρώπου και της οργής Του
Θεού, υπήρξε ο Θάνατος Του Χριστού! «Ον προέθετο ο Θεός ιλαστήριον δια της πίστεως ΕΝ ΤΩ ΑΥΤΟΥ ΑΙΜΑΤΙ…» (Ρωμαίους 3:25).

    Το «Ιλαστήριο» ήταν ο τόπος – το μέρος, όπου γινόταν η Εξιλέωση για την αμαρτία, το μέρος όπου γινόταν η τακτοποίηση της αμαρτίας του ανθρώπου προς Τον Θεό. Ήταν το μέρος όπου ο Άγιος Θεός συναντιόταν με τον αμαρτωλό άνθρωπο! Με αυτή ακριβώς την έννοια, ο Χριστός είναι το «ιλαστήριο» μας! Στο Σταυρό η αμαρτία μας τακτοποιήθηκε και ο Θεός μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας, μόνο δια Του Ιησού Χριστού! Η Ζωή Του δόθηκε σαν θυσία! ΝΑΙ! Το αίμα που χύθηκε πάνω στο Σταυρό, αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται και οικοδομείται όλο το σχέδιο της Σωτηρίας μας.

    «Εγείναμε πλησίον δια του Αίματος Του Χριστού!» (Εφεσίους 2:13). Ο θαυμαστός αυτός εξιλασμός εξηγείται στα χωρία (Ρωμαίους 5:8-11, Β’ Κορινθίους 5:18-19, Α’ Ιωάννη 2:2, 4:10, Γαλάτες 1:4) και ήταν προορισμένος! (Ρωμαίους 3:25, Α’ Πέτρου 1:11,20, Αποκάλυψη13:8).
Ο Εξιλασμός αυτός είχε προφητευτεί στην περίοδο της Παλαιάς Διαθήκης – «…δια των πληγών Αυτού ημείς ιάθημεν!» (Ησαΐας 53:4-6) και είναι κατορθωτός και εφικτός, μόνο και αποκλειστικά ΔΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ! (Πράξεις 4:10-12, Α’ Τιμοθέου 2:5-6, Εβραίους 2:9, Α’ Πέτρου 2:24). Ήταν τέλος, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ένας Εκούσιος Εξιλασμός! (Ψαλμός 40:6-8, Εβραίους 10:5-9, Ιωάννης 10:11, 15, 17–18).

    Αυτόν λοιπόν, τον μοναδικό Θάνατο που ικανοποίησε τη Θεία Δικαιοσύνη, για το ζήτημα της αμαρτίας, η Βίβλος τον ονομάζει ΕΞΙΛΑΣΜΟ! Η αμαρτία και ο εξιλασμός αποτελούν του δύο «πόλους» της ηθικής ιστορίας του κόσμου μας. Αυτός ο εξιλασμός η εξιλέωση, κόστισε το Αίμα Του Κυρίου Ιησού! «Ω άνθρωπε, παρατήρησε το μέγεθος της αμαρτίας σου, από το ύψος της τιμής που πληρώθηκε γι’ αυτήν!» (Αυγουστίνος).

    Καθώς μελετάμε τη διδασκαλία του Εξιλασμού, γεννάται ένα ερώτημα: «Γιατί ο Θάνατος Του Χριστού; Γιατί η αιματηρή Θυσία; Γιατί ο Σταυρός; Δεν υπήρχε άλλη λύση; Δε μπορούσε ο Θεός να σώσει διαφορετικά τον άνθρωπο;»
Πριν δώσουμε απάντηση σ’ αυτό, πρέπει να επισημάνουμε, ότι ο Λόγος Του Θεού ρητά και κατηγορηματικά αναφέρει την αναγκαιότητα του ΘΑΝΑΤΟΥ Του Κυρίου. «…ούτω πρέπει να υψωθεί ο Υιός του ανθρώπου» (Ιωάννης 3:14, 12:32-33). Στους δύο μαθητές στην πορεία προς Εμμαούς, ο ίδιος ο Κύριος επισημαίνει ότι «έπρεπε να πάθει» (Λουκάς 24:26, 46).

    Ο Θάνατος και το πάθος Του Κυρίου δεσπόζουν στα μηνύματα του Παύλου (Πράξεις 17:3, Α’ Κορινθίους 15:3, Γαλάτες 1:4), ενώ το καύχημα Του ήταν πάντα, «Ο Σταυρός Του Χριστού» (Γαλάτες 6:14), «… διότι απεφάσισα να μη εξεύρω μεταξύ σας άλλο τι, ειμή Ιησούν Χριστόν και τούτον εσταυρωμένον!» (Α’ Κορινθίους 2:2).

    Ήταν τόσο απαραίτητο αυτό «το ποτήρι» λοιπόν; Η τρομερή ώρα της Γεσθημανή δίνει την απάντηση! – «…παρελθέτω απ’ Εμού το ποτήριον τούτο!» (Ματθαίος 26:39). Όμως στο «ει δυνατόν» Του Υιού, ο Πατέρας λέει: «Δεν είναι δυνατόν!» Αντίθετα: «Ο Κύριος ηθέλησε να βασανίσει Αυτόν, εταλαιπώρησε Αυτόν!» (Ησαΐας 53:10).

    Αυτό ήταν το θέλημα Του Πατέρα και αυτό το θέλημα πρόθυμα, εκούσια και με χαρά ανέλαβε να εκτελέσει ο ευλογημένος Υιός Του Θεού, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Το Θάνατο Του ο Κύριος τον θεώρησε ως το σκοπό της ενανθρώπησης Του! – «Ήλθεν ο Υιός του ανθρώπου δούναι την ψυχήν Αυτού, λύτρον αντί πολλών» (Ματθαίος 20:28). Ας θυμηθούμε επίσης τα Λόγια Του την νύχτα της σύλληψης στον Πέτρο, λόγια που επιβεβαιώνουν ότι εκούσια και ελεύθερα βάδισε προς το Σταυρό (Ματθαίος 26:53-54). Ο δε Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει: «ο δε Ιησούς βαστάζων τον Σταυρόν Αυτού εξήλθεν εις τον λεγόμενον κρανίου τόπον» (Ιωάννης 19:17). Έτσι κατέστη αναγκαίος ο θάνατος Του Κυρίου. Αναγκαίος για Τον Πατέρα, δεκτός από Τον Υιό, αναγκαίος για τον άνθρωπο! Υπάρχουν τέσσερις διαστάσεις που κατέστησαν απόλυτα αναγκαίο το θάνατο Του Κυρίου Ιησού.

α. Η Δικαιοσύνη Του Θεού (Αλήθεια, Αγιότητα)
β. Η Αγάπη Του Θεού
γ. Η αμαρτία του ανθρώπου
δ. Η Σοφία Του Θεού

    Αυτές οι διαστάσεις υφίστανται σε σχέση:

1. Με την ανικανότητα και αδυναμία του ανθρώπου, να εξιλεώσει ο ίδιος τον εαυτό του.
2. Με την αποκλειστική δυνατότητα εξιλέωσης Του Προσώπου Του Κυρίου Ιησού, ως Του Μόνου Αντικαταστάτη σε όλο το σύμπαν!

    Είναι ανάγκη, να γίνουμε ενήμεροι για την πιο μεγάλη «μάχη», το πιο δύσκολο «πρόβλημα» σε όλη την αιωνιότητα! Μέσα στον κήπο της Εδέμ, ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο μια ρητή εντολή, την απαγόρευση ενός συγκεκριμένου καρπού: «Από δε του Ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού, δεν θέλεις φάγει απ’ αυτού. διότι καθ’ ην ημέραν φάγης απ’ αυτού, θέλεις εξάπαντος αποθάνει!» (Γέννηση 2:17).
Συγκεκριμένη λοιπόν η εντολή, συγκεκριμένη και η ποινή = θάνατος (φυσικός-πνευματικός). Ο άνθρωπος, ως γνωστόν, παράκουσε: Περιφρόνησε τη Θεία Δικαιοσύνη και το Πρόσωπο του Νομοθέτη και Δημιουργού. Από τη στιγμή εκείνη, τίθεται το μεγαλύτερο πρόβλημα της αιωνιότητας! Δύο ιδιότητες Του Θεού συγκρούονται αναπόφευκτα: Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΤΟΥ! Η καρδιά Του Θεού ήταν γεμάτη αγάπη και ευσπλαχνία για τον άνθρωπο. Η πρώτη κουβέντα Του Θεού αμέσως μετά την πτώση του ανθρώπου, δεν ήταν κουβέντα οργής, αλλά τρυφερής αγάπης και Θείας ευσπλαχνίας – «Αδάμ …που είσαι;» (Γέννηση 3:9), για να ακολουθήσει φυσικά, λίγο μετά, η ανακοίνωση της ποινής στους πρωτοπλάστους.

    Γεννάται το ερώτημα, αν και ο άνθρωπος παράκουσε, ο Θεός δε μπορούσε να τον συγχωρήσει; Αν ο άνθρωπος μετανοούσε και ζητούσε συγχώρηση, γιατί ο Θεός να μη τον συγχωρήσει; Η απάντηση είναι ότι, αν και ο Θεός επιθυμούσε βαθύτατα την συγχώρηση του ανθρώπου, εν τούτοις ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ, για τους εξής λόγους:

    1 . Ο Θεός είναι Αλήθεια! Είναι Θεός αλήθειας! Η αλήθεια Του «φθάνει έως των νεφελών του ουρανού!» (Ψαλμός 57:10). Μέσα στο Λόγο Του χαρακτηρίζεται ως, «Ο αψευδής Θεός» (Τίτος 1:2). Ο Θεός είναι, Η Αλήθεια! Είναι Αληθινός στην ύπαρξη Του και Αληθινός από ηθικής πλευράς. Είναι Αληθινός χωρίς λάθη, χωρίς απάτη! Ο Θεός είναι το πρότυπο και το υπόδειγμα της αλήθειας. «Τίποτα δεν είναι αληθινό, εκτός από αυτό που είναι και προέρχεται από Τον Θεό».

    Ο Κύριος Ιησούς Προσευχόμενος στον Πατέρα, μεταξύ άλλων είπε, «Αγίασον αυτούς εν τη αληθεία Σου, ο Λόγος ο ιδικός Σου είναι αλήθεια!» (Ιωάννης 17:17). Ο αψευδής Θεός λοιπόν, δεσμεύθηκε από το Λόγο Του! → «Εξάπαντος θέλεις αποθάνει». Αν χορηγούσε συγχώρηση, ήταν σαν να αρνιόταν τον Εαυτό Του, τη Φύση Του, θα αποδείχνονταν ψεύτης, θα αρνιόταν το Λόγο Του, την ηθική τάξη και το Νόμο που ο Ίδιος είχε θεσπίσει.

    2 . Η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας Του από τον αγνό – υπερβατικό κόσμο των αγγέλων! Αυτά τα «λειτουργικά πνεύματα εις υπηρεσίαν αποστελλόμενα…», ποια γνώμη θα σχημάτιζαν για το Δημιουργό τους, βλέποντας Τον να καταπατά, συγχωρώντας τις αρχές μιας ηθικής τάξης και ενός Θείου Δικαίου; Θα κλονιζόταν λοιπόν σοβαρότατα η αξιοπιστία του Λόγου Του Θεού στην εκτίμηση Του!

    3 . Ο κλονισμός της αξιοπιστίας Του Θεού, στον ίδιο τον άνθρωπο που αμάρτησε. Μπορεί ο άνθρωπος να απολάμβανε τα οφέλη της μη άσκησης της ποινής, εν τούτοις όμως, μέσα του θα αμφισβητούσε την αξιοπιστία Του Δημιουργού στο Λόγο Του, με συνέπεια φυσική την περαιτέρω διαφθορά του, γιατί οπωσδήποτε θα παρήκουε και σε άλλη εντολή, με συγκεκριμένη ποινή.

    Αυτοί οι λόγοι ανάγονται σε έναν άλλο: Τη Δικαιοσύνη του Θεού. «Ο Θεός είναι Δίκαιος… δίκαιος και Ευθύς είναι Αυτός» (Δευτερονόμιο 32:4). «Η Δικαιοσύνη και η Κρίσις είναι η βάσις του θρόνου Σου» (Ψαλμός 89:14). «Η δικαιοσύνη του Θεού, είναι το ήθος της φύσεως Του. Αυτός αποδίδει το δίκαιο και το ίσο. Η αγιότητα Του Θεού είναι η αιτία της δικαιοσύνης Του. Η αγιότητα Του δεν Του επιτρέπει να κάνει κάτι που δεν είναι δίκαιο! Δε μπορεί να είναι άδικος, όπως δε μπορεί να μην είναι και Άγιος. Ο Θεός δεν επιθυμεί τίποτα που να μην είναι δίκαιο!»

    Ταυτόχρονα όμως, ο Θεός είναι Θεός ΑΓΑΠΗΣ! – «Ο Θεός είναι αγάπη!» (Α’ Ιωάννου 4:16). Αυτή η αγάπη Του Θεού ζητούσε τη συγχώρηση, την αποκατάσταση του αμαρτωλού! Μια άλλη ιδιότητα Του Θεού, η δικαιοσύνη Του, απαιτούσε ακριβώς το αντίθετο. Την ποινή, το θάνατο του αμαρτωλού! Το πρόβλημα είναι ότι ο Θεός είναι τόσο αγάπη, όσο και δικαιοσύνη. Τόσο έλεος όσο και κρίση, τόσο αγαθότητα, όσο και οργή! Οι ιδιότητες Του Θεού είναι όλες τέλειες και ισότιμες μεταξύ τους, είναι η κάθε μια αυτό που είναι στην πληρότητά του, στο ζενίθ του και ισόποσες! Ο Θεός δεν είναι περισσότερο αγάπη και λιγότερο δικαιοσύνη. Ούτε ο Θεός ασκεί κάποια ιδιότητα Του, σε βάρος μιας άλλης.

    Το πρόβλημα λοιπόν εντοπίζεται ως εξής: «Πώς είναι δυνατόν ένας Άγιος και δίκαιος Θεός να συγχωρήσει και να δικαιώσει έναν αμαρτωλό άνθρωπο και να εξακολουθεί να παραμένει δίκαιος;»

    Μια άλλη ιδιότητα Του Θεού, η Σοφία Του, εμπνευσμένη από την Αγάπη Του, βρήκε τη λύση και έδωσε στον Θεό ένα ασύλληπτο τίτλο: «Ο Δικαιών τον άσεβή!» (Ρωμαίους 4:5). Με το Σταυρό Του Χριστού, ο Θεός δικαιώνει τον αμαρτωλό άνθρωπο, ενώ εξακολουθεί να παραμένει Δίκαιος! Ο Λόγος του Θεού ήλθε εδώ κάτω στη γη, ενσαρκώθηκε και ανέλαβε, βάσταξε όχι μόνο τις αμαρτίες όλου του κόσμου, αλλά και τις υποχρεώσεις όλων προς το Νόμο Του Θεού, στον οποίο οι άνθρωποι όφειλαν πάντοτε τέλεια και πλήρη υπακοή.

    Αφού λοιπόν, ο Ιησούς Χριστός έζησε μια άγια και καθαρή ζωή χωρίς αμαρτίες, πήρε επάνω Του όλη την κατάρα και την οργή ενός Άγιου και Δίκαιου Θεού, που δίκαια βάρυνε και απειλούσε τις συνειδήσεις και το μέλλον των αμαρτωλών ανθρώπων και με το Σταυρικό Του Θάνατο υπέστη όλη την άπειρη ποινή, που η Θεία Δικαιοσύνη απαιτούσε από τους αμαρτωλούς και κατέστησε έτσι δυνατό σε Ένα Δίκαιο Θεό, να συγχωρεί αμαρτίες και να εξακολουθεί να παραμένει ο Ίδιος Δίκαιος! Αυτός ο εξιλασμός λοιπόν, φανερώνει την απόλυτη αγάπη Του Θεού και την απόλυτη δικαιοσύνη του (Ρωμαίους 5:8, Α’ Ιωάννη 4:10).

ΜΟΝΟ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΞΙΛΑΣΜΟΥ

    Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΘΕΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡ! Μόνο μέσω του εξιλασμού. «Έλεος και Αλήθεια συναπηντήθησαν. Δικαιοσύνη και ειρήνη εφιλήθησαν!» (Ψαλμός 85:10). Ο εξιλασμός φανερώνει και την αγάπη Του Υιού! (Ιωάννης 15:13). Ο Παύλος αναφέρει για Τον Υιό Του Θεού. «…με ηγάπησε και παρέδωκεν Εαυτόν υπέρ εμού» (Γαλάτες 2:20 <=>Εφεσίους 5:2,25). Αυτός ο εξιλασμός είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος!

    Ο Αμνός είναι «άπαξ προσφερθείς» (Εβραίους 9:28), η προσφορά του Σώματος Του έγινε «άπαξ» (Εβραίους 10:10,14 – 7:27) και η Θυσία που προσέφερε ήταν «Μία» (Εβραίους 10:12). Η φανέρωση Του έγινε «Άπαξ εις το τέλος των αιώνων» (Εβραίους 9:26). <=> «Επειδή και ο Χριστός άπαξ έπαθε δια τας αμαρτίας, ο δίκαιος υπέρ των αδίκων» (Α’ Πέτρου 3:18).

    Αυτή τη μοναδικότητα της Θυσίας Του δηλώνει, εκείνο το ευλογημένο και ασύλληπτο «ΤΕΤΕΛΕΣΤΑΙ» του Σταυρού! Έτσι, η επανάληψη των θυσιών του Μωσαϊκού Νόμου σήμαινε, ότι δεν μπορούσαν να αφαιρέσουν την αμαρτία, ούτε να τελειοποιήσουν «τους προσερχομένους». Το Έργο όμως Του Χριστού ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ! ΕΙΝΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΟ! Η τελειότητα του έχει επιβεβαιωθεί, γιατί ΔΕΝ επαναλήφθηκε ποτέ «…καθ’ ο απέθανεν άπαξ για την αμαρτίαν…» (Ρωμαίους 6:10).