ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ 5

Εισήγηση: Γιώργος Γούδας

Η αντικατάσταση και η Απολύτρωση

    «Ο Υιός του ανθρώπου δεν ήλθε να υπηρετηθή, αλλά να υπηρετήση και να δώσει την ζωή Αυτού λύτρον αντί πολλών» (Ματθαίος 20:28). «Όστις έδωκεν εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων» (Α’ Τιμ. 2:6). Το ερώτημα που προβάλλει είναι: Γιατί το εξιλαστήριο θύμα να είναι ο Χριστός; Δεν μπορούσε κάποιος άλλος να πραγματοποιήσει την εξιλαστήρια θυσία;

    Η πρώτη απάντηση είναι μια απάντηση πίστης στην τελειότητα των βουλών του Θεού και στην πληρότητα της σοφίας Του. ΝΑΙ! Δεν υπήρχε άλλο πρόσωπο από αυτόν, δεν υπήρχε άλλο πρόσωπο εκτός από Εκείνο του ΚΥΡΙΟΥ γι’ αυτή την Θυσία, γιατί αυτή ήταν η Λύση Του Θεού και πάντοτε ο τρόπος και οι επιλογές Του Θεού είναι οι καλύτερες! Από απολογητικής πλευράς, αλλά και Θεολογικής, μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής, ως προς την προσωπικότητα και τα προσόντα του αντικαταστάτη:

 I. ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ.
II. ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΣ.

I. Έπρεπε να είναι άνθρωπος.

    α. Μέσα στον κήπο της Εδέμ αμάρτησε ο άνθρωπος! Ο Αδάμ ήταν άνθρωπος γι’ αυτό ο Κύριος αποκαλείται «ο 2ος Αδάμ, ο 2ος άνθρωπος και ο έσχατος Αδάμ». Εφ’ όσον ο άνθρωπος αμάρτησε, την ποινή έπρεπε να την υποστεί άνθρωπος (Εβραίους 2:14). Όπως ο Αδάμ ποτέ δεν θα μπορούσε να μας βάλει υπό την κυριαρχία της αμαρτίας και του θανάτου, εάν δεν είχε γίνει πατέρας μας μεταδίδοντας σε μας τη φύση του, έτσι και ο Χριστός ποτέ δεν θα μπορούσε να μας σώσει, εκτός εάν ελάμβανε τη δική μας φύση, εκτελώντας με αυτή τη φύση και για λογαριασμό μας, όλα όσα εμείς έπρεπε να κάνουμε.

    β. Έπρεπε να είναι αναμάρτητος

    «…τοιούτος Αρχιερεύς έπρεπε εις ημάς, Όσιος, Άκακος, Αμίαντος…» (Εβραίους 7:26). Εκείνος που θα έπαιρνε τη θέση μας, έπρεπε να ήταν απόλυτα αναμάρτητος, γιατί αν είχε διαπράξει έστω και μία αμαρτία, τότε έπρεπε να πληρώσει την ποινή γι’ αυτή την αμαρτία – τη δική του και έτσι αυτή η ποινή δεν θα είχε δύναμη εξιλαστήρια για άλλους!

    γ. Έπρεπε να έχει άπειρη αγάπη!

    Ο αντικαταστάτης έπρεπε να έχει άπειρη αγάπη, ώστε να δεχτεί να υποστεί την οργή και την κατάρα ενός Απόλυτα Άγιου Θεού, για το αναρίθμητο πλήθος των αμαρτιών όλων των αμαρτωλών – όλων των αιώνων! (Ρωμαίους 5:6-8).

    Δεδομένου ότι «πάντες ήμαρτον» και έτσι όλοι έχουν ανάγκη από ατομικό εξιλασμό απέναντι στη Θεία Δικαιοσύνη, το συμπέρασμα είναι, ότι τέτοιο πρόσωπο με αυτά το προσόντα μεταξύ των ανθρώπων δεν υπήρχε, δεν ήταν δυνατόν να βρεθεί: «Και είδε Κύριος… ότι δεν υπήρχεν άνθρωπος και εθαύμασε ότι δεν υπήρχεν ο μεσιτεύων. όθεν ο βραχίων Αυτού ενήργησε εις Αυτόν σωτηρίαν» (Ησαΐας 59:16). Τη στιγμή που «πάντες ημείς επλανήθημεν ως πρόβατα…» πως ήταν δυνατόν κάποιος από μας να αναλάμβανε το Έργο;

    δ. Έπρεπε ο ίδιος να ήταν ελεύθερος από τη δουλεία του Σατανά (Πράξεις 26:18).

    II. Θα έπρεπε να είναι Θεός – Μόνο η δύναμη της Θεότητας – της Θείας φύσης – η Θυσία Του Κυρίου ικανοποιεί τη Θεία Δικαιοσύνη κατά απόλυτο τρόπο:

    α. Για να προσφέρει μια θυσία άπειρης αξίας και με αιώνια αποτελέσματα.

    β. Για να είναι η θυσία άπειρη σε έκταση, συμπεριλαμβάνοντας τις αμαρτίες όλου του κόσμου διαχρονικά. Παράλληλα να έχει διαρκή ισχύ το Αίμα του Εξιλασμού!

    γ. Για να φανερώσει – «εξηγήσει» τον Θεό, όντας «η εικών του Θεού του Αοράτου!» Ο Ιησούς ήταν «ο Κύριος του Ουρανού!».

    δ. Για να νικήσει το θάνατο.

    Η Ανάσταση Του Κυρίου επιβεβαίωσε το γεγονός της Θείας Του φύσης (Ρωμαίους 1:3-4). Oταν μιλάμε για αντικατάσταση, εννοούμε την απάντηση του Θεού στο πρόβλημα του χρέους, που ο άνθρωπος είχε απέναντι στον Θεό (Κολοσσαείς 2:14-15). Έκφραση αυτού του χρέους έχουμε στην προς Ρωμαίους Επιστολή 6:23 «…ο μισθός της αμαρτίας είναι θάνατος», η «τιμή» που χρωστάμε στον Θεό λόγω της αμαρτίας, είναι θάνατος. Ο θάνατος είναι χρέος. Λόγω της αμαρτίας πρέπει εγώ να πεθάνω ή κάποιος άλλος να πεθάνει στη θέση μου.

    Το χρέος μας πληρώθηκε από Κάποιον Άλλο. Η αντίληψη αυτή βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη, όταν έβαλαν τα χέρια τους στο προσφερόμενο ζώο. Συμβολικά, μετέφεραν τις αμαρτίες τους στο ζώο και το ζώο θυσιαζόταν αντί του αμαρτωλού. «… Ο Κύριος έθεσεν επ’ Αυτόν την ανομίαν πάντων ημών!» (Ησαΐας 53:6, Ιωάννης 10:15, Λουκάς 22:19-20, Ρωμαίους 5:6-8, 8:32, Εφεσίους 5:2).

Η ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΗ

    Η έννοια της απολύτρωσης περιέχεται και αυτή μέσα στον κύκλο των ευλογιών του Θεού, που χορηγούνται στον πιστό βάση του Αίματος Του Σταυρού – «δια του οποίου έχομεν την απολύτρωσιν δια του Αίματος Αυτού» (Εφεσίους 1:7). Η λέξη «απολύτρωσις» σημαίνει την απελευθέρωση, την εξαγορά. Το ρήμα «απολυτρώνω» σημ. «ελευθερώνω αντί λύτρων». Στο
Λόγο Του Θεού συναντάμε και τη λέξη «λύτρωσις», που σημαίνει την απελευθέρωση «δια λύτρων», τον εξαγορασμό και εκείνος που απελευθέρωνε κάποιον με την καταβολή λύτρων ονομαζόταν «λυτρωτής».

    Τόσο η έννοια της «απολύτρωσης», με την οποία ο Θεός «ελευθερώνει ή απαλλάσσει» τον λαό Του, όσο και η παραπλήσια έννοια της «εξαγοράς» με την οποία «εξαγοράζει», συνδέονται στενά στη Βίβλο με την έννοια της «σωτηρίας». Και οι δύο αυτές έννοιες ορίζουν τον προνομιακό τρόπο που διάλεξε ο Θεός για να σώσει τον Ισραήλ, ελευθερώνοντας τον από την αιγυπτιακή δουλεία (Έξοδος 3:8, 12:27, 14:13) «… εν τη αγάπη Αυτού και εν τη ευσπλαχνία Αυτού, Αυτός ελύτρωσεν αυτούς» (Ησαΐας 63:9). Με αυτό τον τρόπο ανέδειξε τον λαό Του «περιούσιον λαόν».Στο βιβλίο της Εξόδου η Παλαιά Διαθήκη μιλά πολύ συχνά για «απολύτρωση». Ο Θεός αποσπά το λαό Του από τη σκλαβιά, για να τον φέρει κοντά Του: «ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ και… θέλω σας ελευθερώσει από της δουλείας αυτών και θέλω σας λυτρώσει με βραχίονα εξηπλωμένω…» (Έξοδος 6:6 – Β’ Σαμουήλ 7:23).

    Η Μεγάλη Μεσσιανική προσδοκία εκφραζόταν με τους όρους «λύτρωσις – απολύτρωσις» (Ψαλμός 130:7-8, 49:8). Εκφράζοντας αυτή τη Μεσσιανική προσδοκία ο Ζαχαρίας – ο πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή – προφητεύοντας αναφέρει: «Ευλογητός Κύριος ο Θεός του Ισραήλ, διότι επεσκέφθη και έκαμε λύτρωσιν εις τον λαόν Αυτού» (Λουκάς 1:68), ενώ η προφήτισσα Άννα μιλούσε για Τον Κύριο «προς πάντας τους προσμένοντας λύτρωσιν εν Ιερουσαλήμ» (Λουκάς 2:38). Αυτή η Λύτρωση είναι Του Θεού, πηγάζει από τον Θεό (Ησαΐας 44:21-23) «…επίστρεψον προς ΕΜΕ, διότι ΕΓΩ σε ελύτρωσα» και
πραγματοποιείται από Τον Κύριο Ιησού Χριστό αποκλειστικά και μόνο μέσω του Αίματος Του! (Ματθαίος 20:28, Γαλάτας 3:13).

    Η απολύτρωση αποτελεί την τιμή της εξαγοράς μας (Α’ Κορινθίους 6:20, 7:23). Ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε σε μας «σοφία από Θεού, δικαιοσύνη τε και αγιασμός και απολύτρωσις»
(Α’ Κορινθίους 1:30). Λέγοντας «απολύτρωση», εννοούμε την απελευθέρωση που κέρδισε για μας ο Κύριος Ιησούς Χριστός από τη σκλαβιά του Διαβόλου, με το αίμα Του (ΛΥΤΡΑ), ώστε ποτέ πλέον να μην επιστρέψουμε στη σκλαβιά αυτή!

    Υπάρχουν τρεις χρήσεις αυτής της λέξης στο Λόγο Του Θεού:

    1 . Η απολύτρωση από την ενοχή των αμαρτιών (δηλ. συγχώρηση των αμαρτιών).

    2 . Η απολύτρωση από την αιχμαλωσία του Διαβόλου, της αμαρτίας και της σάρκας. (Εφεσίους 2:1-5, Ρωμαίους 6:6,7, 17,18,22).

    3 . Η απολύτρωση του σώματος από τη «δουλεία της φθοράς» (Ρωμαίους 8:23, Εφεσίους 1:14, 4:30).

    Αυτές οι τρεις φάσεις της απολύτρωσης, ανταποκρίνονται στις τρεις φάσεις της Σωτηρίας του πιστού. Η δεύτερη βέβαια και η τρίτη φάση, έχουν ως βάση και είναι αποτέλεσμα της πρώτης φάσης. Ήμασταν κάποτε αιχμάλωτοι του Διαβόλου και της αμαρτίας απλώς, διότι είμαστε τότε χρεώστες και αμαρτωλοί ενώπιον του Θεού. Η απολύτρωση από τη σκλαβιά του Διαβόλου, είναι το άμεσο αποτέλεσμα του γεγονότος, ότι όλες οι αμαρτίες του πιστού στο παρελθόν, παρόν και μέλλον είναι συγχωρημένες!» Κάθε πιστός μπορεί να δοξάσει και να λατρεύσει Τον Θεό με τα λόγια: «…τον λυτρώνοντα εκ της φθοράς τη ζωή σου» (Ψαλμός 103:4).

    Το δόγμα της λύτρωσης από Τον Χριστό είναι ένδοξο! Ήταν μεγάλο το Έργο της Δημιουργίας, μεγαλύτερο όμως είναι τα Έργο της Απολύτρωσης Του Θεού εν Χριστώ Ιησού. Ασύγκριτα περισσότερο κόστισε η λύτρωση μας από τη δημιουργία. Η μία έγινε με ένα Λόγο, η άλλη με τη χρήση του Αίματος. Ο Χριστός μάς λυτρώνει με το πολύτιμο Αίμα Του! Οι Ρωμαίοι λύτρωναν κάποιον, όταν κάποιος άλλος πλήρωνε ίση τιμή για τα λύτρα του φυλακισμένου. Απ’ αυτή την άποψη ο Χριστός είναι Λυτρωτής. Πλήρωσε την τιμή, τα λύτρα. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΘΗΚΕ τέτοια τιμή για τη λύτρωση φυλακισμένων! – «…διότι ηγοράσθητε δια τιμής!» (Α’ κορινθίους 6:20) και αυτή η τιμή ήταν το αίμα του! «…δια του ιδίου Αυτού αίματος, εισήλθεν άπαξ εις τα άγια, αποκτήσας αιωνίαν λύτρωσιν» (Εβραίους 9:12). Το Αίμα αυτό, ήταν το αίμα Εκείνου που ήταν Θεός και άνθρωπος, είναι τιμή επαρκής για την λύτρωση εκατομμυρίων!

• Α’ Πέτρου 1:18–19 – Η λέξη «ελυτρώθηκε» σημαίνει: «σας λύτρωσε ο Θεός, σας ελευθέρωσε ο Θεός». Η εικόνα είναι από την εξαγορά δούλων ή αιχμαλώτων πολέμου, μια πράξη συνηθισμένη στην αρχαιότητα.

    Ο Θεός που υποσχέθηκε και πραγματοποίησε την απελευθέρωση του λαού Του από τη δουλεία των Αιγυπτίων τότε, απελευθερώνει σήμερα τους ανθρώπους από την αμαρτία, τη φθορά και το θάνατο. Στα εδάφια αυτά, ο Πέτρος τονίζει την απουσία οποιουδήποτε φθαρτού λύτρου, από την ενέργεια απελευθέρωσης του Θεού. – «ου φθαρτοίς αργυρίω ή χρυσίω ελυτρώθητε».

    Ίσως εδώ, γίνεται υπαινιγμός στη συνήθεια των ειδωλολατρών να δωροδοκούν όχι μόνο τους δικαστές, αλλά και τους ιερείς, ακόμα και αυτούς τους θεούς με προσφορές και δωρεές, για να αποκτήσουν την εύνοια τους. Αντίθετα με αυτή την πρακτική, ο Θεός απελευθερώνει τον άνθρωπο τελείως δωρεάν – χωρίς αντάλλαγμα, όπως ήδη υπαινίσσεται ο Ησαΐας: «…και θέλετε λυτρωθεί άνευ αργυρίου» (Ησαΐας 52:3). Αυτό τονίζει με έμφαση ο Απόστολος Παύλος (Ρωμαίους 3:24). Στο εδ.19 αναφέρεται – από θετικής πλευράς – ο τρόπος της απολύτρωσης – «…αλλά τιμίω αίματι ως Αμνού Αμώμου και Ασπίλου». Ο ηθικά άμωμος και άσπιλος Χριστός, θυσιάζεται ως Αμνός, εξιλαστήριο θύμα για τη Σωτηρία του κόσμου και εξαγοράζει με το πολύτιμο Αίμα Του, τους ανθρώπους από την πατροπαράδοτη δουλεία στη
ματαιότητα, τη φθορά και το θάνατο – «Ο Χριστός εξηγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του Νόμου, γενόμενος κατάρα υπέρ υμών» (Γαλάτες 3:13).

    Το ρήμα «εξαγοράζω» σημαίνει: «αγοράζω τι αντί ενός τιμήματος, λυτρώνω δι’ αγοράς». Εδώ βλέπουμε την επάρκεια της Λύτρωσης Του Χριστού. Κάποιος έχει εξαγοραστεί, αγορασθεί έξω από την αγορά και δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσει πίσω. Ο Κύριος έγινε «κατάρα» για μας. Ήταν όμως η δική μας κατάρα που έπεσε πάνω Του. Ο ίδιος ήταν Δίκαιος! Αυτό το γεγονός της πράξης της αγοράς τονίζεται στην Αποκάλυψη 5:9. Η λέξη «απολύτρωσις» προέρχεται από τις δύο λέξεις «απολύω» και «λύτρα». Κατά την έννοια της λέξης, τα λύτρα πρέπει να πληρωθούν σε κάποιο πρόσωπο.

    Λόγω του ότι ήμασταν κάποτε αιχμάλωτοι του Διαβόλου (Εφεσίους 2:1-5), μερικοί υποστηρίζουν την άποψη, ότι τα λύτρα πληρώθηκαν στον Διάβολο, δηλαδή η Θυσία Του Χριστού επάνω στο Σταυρό αποτέλεσε τα λύτρα που πληρώθηκαν στον Διάβολο, για να μας απελευθερώσει από την αιχμαλωσία του!

    Όμως στην προς Ρωμαίους 3:24 παρατηρούμε, ότι τα λύτρα που πληρώθηκαν είναι ταυτόσημα με την προσφορά ή την θυσία με την οποία επιτελείται ο ιλασμός. «Ως χρεώστες στη Δικαιοσύνη του Θεού, πουληθήκαμε κατά κάποιο τρόπο στη σκλαβιά. Όταν πληρώθηκε το χρέος μας με τα λύτρα – τη θυσία Του Χριστού – απελευθερωθήκαμε από τη σκλαβιά αυτή, για να μην επιστρέψουμε ποτέ σ’ αυτήν πλέον! Άρα τα λύτρα πληρώθηκαν στη Δικαιοσύνη Του Θεού και όχι στον Διάβολο» (Σημειώσεις Βιβλικού Κολλεγίου).

    Να διευκρινίσουμε κλείνοντας, ότι η απολύτρωση που προσφέρει το Αίμα Του Χριστού, αφορά τώρα την απελευθέρωση από την ποινή – ενοχή και την εξουσία – δύναμη της αμαρτίας. Δεν αφορά τώρα, την απελευθέρωση από την παρουσία της αμαρτίας. Ο Χριστός μας έσωσε, ελευθέρωσε από την ποινή (παρελθόν), μας σώζει – ελευθερώνει από την δύναμη της αμαρτίας (παρόν) και μια μέρα θα μας ελευθερώσει και από την παρουσία της αμαρτίας (μέλλον) (Ρωμαίους 8:32). Κάθε πιστός έχει – γεύεται τώρα «την απαρχή» της απολύτρωσης, έχοντας λάβει «τον αρραβώνα του Πνεύματος». Προς το παρόν η φθορά κι ο «έσχατος εχθρός» (θάνατος) είναι στην πείρα μας, στα σώματα μας (αρρώστια, αδυναμία, κόπωση κ.λ.π).

    Περιμένουμε όμως Τον Σωτήρα, που θα «μετασχηματίσει το σώμα της ταπείνωσης μας» και θα το κάνει «σύμμορφο της δόξας Του». Αυτή είναι η Απολύτρωση που έκανε ο Κύριος! Μια Απολύτρωση τέτοια, που ο πιστός δεν ανήκει πλέον στον εαυτό του! Αφού λοιπόν αγοραστήκαμε «δια τιμής», ας δοξάσουμε Τον Θεό «δια του σώματος μας και δια του πνεύματος μας, τα οποία είναι του Θεού!» (Α’ Κορινθίους 6:20).

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

---

    ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
– Στον κήπο – θυσία του Άβελ
– Στην κιβωτό του Νώε
– Προσφορά του Ισαάκ
– Λευιτικό σύστημα θυσιών
– Κύκλος αμαρτίας – Κριτές

---

    ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΜΕΣΣΙΑ / ΣΩΤΗΡΑ
– Ψαλμός 22
– Ησαΐας 53

---

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

Βάση της Σωτηρίας	Παλαιά Διαθήκη Θάνατος Του Χριστού	Νέα Διαθήκη Ο θάνατος Του Χριστού
Το μέσον της Σωτηρίας	Η πίστη	Η πίστη
Το ελατήριο για τη Σωτηρία	Η χάρη	Η χάρη
Το αντικείμενο της πίστης	Ο Θεός	Ο Θεός
Το περιεχόμενο της πίστης	Οι υποσχέσεις Του Θεού	Το Ευαγγέλιο

– Το περιεχόμενο της πίστης, διαφέρει λόγω… της Προοδευτικής Αποκάλυψης